ՀԻՆԱԾԱՂԻԿ (ԲԱԼԱՍԱՆԻԿ) - IMPATIENS - БАЛЬЗАМИН

Պատկանում է զգայնուկազգիների (Balsaminaceae) ընտանիքին, Հայրենիքը Արևելյան Հնդկաստանն է։ Ունի ինչպես միամյա, այնպես էլ բազմամյա տեսակներ։ Բազմամյաներից ջերմատներում և բնակարաններում հաճախ է հանդիպում I. SUltanii Hook. տեսակը, որը առատորեն ծաղկում է կարմիր, վարդագույն կամ սպիտակ գույնի ծագիկնե֊ բով։ Երբեմն հանդիպում է նաև I.Holstii տեսակը, որն ունի կարմիր, փայլատ ծաղիկներ։ Երկուսի հայրենիքն էլ Զանզիբարն է, ՛արևադարձային Աֆրիկան։ Հինածաղիկները բազմանում են սերմերով և կտրոններով։ Բազմամյա տեսակներից մեծ քանակությամբ առատ ծաղկող բույսեր ունենալու նպատակով ամեն տարի գարնանը պետք է կտրոններով երիտասարդ բույսեր աճեցնել։ Դրանք աճում ու զարգանում են շատ արագ և սովորաբար ծաղկում են նույն տարում։ Ինչպես բազմամյա, այնպես էլ միամյա Հինածաղիկը արագ է աճում։ Բույսի բարձրությունը տատանվում է 50—70 սմ֊ի սահմաններում։ Ունի Հյութալի, գորշ կանաչավուն փայլուն ցողուն` կանաչ, նշտարաձև տերևներոտվ։ Ծաղիկները, որոնք լիաթերթ կամ միաթերթ են, իրենց ձևով նմանվում են վարդի, կամելիայի կամ մեխակի ծաղիկներին։ Ըստ գույնի լինում են սպիտակ, վարդագույն, կարմիր, բաց մանուշակագույն, կապույտ և այլ երանգների։ Օգտագործվում են ծաղկային ձևավորումներում, իսկ երբեմն նաև ծաղկեփնջերում։ Հինածաղիկր տնկում են արևոտ ու լուսավոր հողամասերում, բույսը բույսից 25—30 սմ Հեռավորության վրա։ Լավ Է ծաղկում նաև կիսաստվերում։ Գերադասում Է սննդանյութերով Հարուստ, խոնավ Հողերը։ Բույսերի ծաղկումը սովորաբար սկսվում Է Հունիսի կամ Հուլիսի սկզբներին։ Դա առաջին Հերթին կախված Է ցանքի ժամկետից։ Միամյա Հինածաղիկը (I. Balsaminium L.) բազմանում Է սերմերով։ Երևանի պայմաններում կիսատաք ջեմրոցներում ցանքը կատարվում Է մարտ ամսին, իսկ անմիջապես բաց գրունտում` ապրիլին, երբ Հողի ջերմոլթյունը 15°ից բարձր Է։ Երբեմն ցանքը կատարվում Է նաև աշնանը։ Սերմը կլոր Է, բաց դարչնագույն։ Մեկ գրամում պարունակվում Է մոտավորապես 120 Հատիկ։ Սերմերը տեղավորված են փոքրիկ,կլոր, երկարավուն, փոքր-ինչ սրածայր պտղիկներում և Հասունացման ժամանակ թեթևակի Հպվելիս ճայթում են, և սերմերը թափվում են։ Այդ իսկ պատճառով սերմնաՀավաքը պետք Է կատարել մեծ զգուշությամբ։ Սերմերը հեշտությամբ են մաքրվում. բավական Է Հեռացնել կեղևը և վարսանդի մնացորդները։ ԱյնուՀետև սերմը անՀրաժեշտ Է չորացնել և պահել: Ծլում Է 8—12 օրվա ընթացքում։ Ծլունակությունը պահպանում Է 6—8 տարի: