ԼՈԲԵԼԻԱ - LOBELIA - ЛОБЕЛИЯ

Պատկանում է զանգակազգիրի (Campanulaceae) ընտանիքին։ հայրենիքը հարավային Աֆրիկան է (Բարեհուսո հրվանդան)։ Բազմամյա է, սակայն մեր պայմաններում բաց գրունտում չի ձմեռում և, հետևաբար, մշակվում է որպես միամյա։ Մշակության մեջ հաճախ Է հանդիպում L. erinus L. տեսակը, որի բարձրությունը տատանվում Է 10—20 սմ-ի սահմաններում։ Ծաղիկները բազմերանգ են, մուգ կապույտ, երկնագույն կամ մանուշակագույն, կենտրոնում խոշոր, սպիտակ աչիկով։ Մեծ մասամբ օգտագործվում Է գորգային ձևավորումներում (ծաղկեթմբեր, ղևանդներ, արաբանախշեր) և եզրագծերում։
Բույսը բույսից տնկում են 10 սմ հեռավորության վրա։ Գերադասում Է արևոտ, տաք, լուսավոր հողամասերը։ Լավ է աճում փուխր և միջին բերրիության հողերում։ Պահանջում է առատ և հաճախակի ոռոգում։ Նոր կազմավորվող պտուղները անհրաժեշտ է անմիջապես հեռացնել, որպեսզի ծաղկումը երկարաձգվի մինչև ուշ աշուն և բույսը չկորցնի իր դեկորատիվ տեսքը։ Սխալ է նաև պտուղների հասունացումից հետո բույսի խուզումը արմատավզիկից քիչ բարձր։ Դրանով դրությունը չի փրկվում։ Դա անհրաժեշտ է անել աստիճանաբար, պտուղները կազմավորվելու պրոցեսին զուգընթաց, չթողնելով, որ դրանք հասունանան։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով և թփիկի բաժանումով։ Սերմերը փոքր են, կլոր, մի քիչ տափակ, փայլուն, մուգ դարչնագույն, երբեմն քիչ բաց գույնի։ Սպիտակ ծաղիկ ունեցող լոբելիայի սերմերը սովորաբար սպիտակ-դեղնագույն են։ Սերմերի ծլունակությունը պահպանվում է 3—4 տարի։ Ծլում է 10—14 օրում։ Ջերմատներում ցանքը կատարվում է փետրվարի սկզբներին արկղերի կամ կավաթասերի մեջ։ Որպեսզի ցանքը հավասար ստացվի, Սերմերը պետք Է խառնել իրենց ծավալից 3—4 անգամ ավելի մանր, չոր ավազի հետ և ապա նոր ցանել նախօրոք լավ ջրված հողում։ Սերմերը շատ մանր են, այդ պատճառով Էլ ցանքից հետո հողով ծածկելու կարիք չկա, այլ թեթևակի ավազ շաղ տալուց հետտ ուղղակի պետք Է ծածկել ապակիով։ Ջուրն անհրաժեշտ Է տալ արկղերի կամ կավաթասերի ներքևից, ՛դրանք իջեցնելով ջրի մեջ այնքան, որպեսզի վերևից այն չլցվի ցանքի մեջ, և սերմերը տեղաշարժ չանի։ Սերմի մեկ գրամում պարունակվում Է մոտավորապես 35000 հատիկ։
Գորգային ձևավորումներում օգտագործվող սորտերից ուշագրավ են L. erinus pumila splenders-ը կարճահասակ Է, ունի կապույտ, ծիրանագույն ծաղիկներ, L. er pumila alba-ն ունի սպիտակ ծաղիկներ, L. imperator Vilhelm-ը ունի կապույտ, սպիտակ աչիկներով ծաղիկներ։ Բույսի բարձրությունը հասնում Է 10-15 սմ։ Բացի L. erinus L.-ից, հանդիպում Է նաև L. folgens Willd տեսակը, որը նուխպես բազմամյա է բարձրությունը հասնում է մոտավորապես 75 սմ.-ի։ Աչքի է ընկնում կանաչ կամ մուգ կարմիր տերևներով և վառ կարմիր ծաղիկներով։ Օգտագործվում է ծաղկային ձևավորումներում։