ԳԱՌԱՆ ԴՄԱԿ - ԳԱՌՆԱԴՄԱԿ - МОЛОДИЛО

Բազմամյա խոտաբույս է, պատկանում է գառնադմակազգիների ընտանիքին: Բույսի ցողունը ծածկված է ներհակված սպիտակ աղվամազով: Արմատամերձ տերևները հավաքված են կլորավուն վարդաբույլում, 3-5 սմ տրամագծով, հակադարձ տերևները լինում են ձվաձև, մերկ կամ ծածկված կարճ աղվամազով, կանաչ, սուր, եզրերը արտևսս- նունքաձև, 2-5 սմ երկարությամբ: Շաղիկները բաց մանուշակագույն են, հավաքված են վահանաձև ծաղկաբույլում, 12-16 հոդերով: Բաժակը 2-3 անգամ կարճ է պսակից և կազմված է ազատ ներհակված նշտարաձև բաժակաթերթերից: Առէջները 24-32-ն են, հիմքի մոտ լայնացած, վարակված թելերով և կարմրավուն փոշեհատիկներով: Պտղիկները 12-16 հատ են: Ծաղկում է ամռան երկրորդ կեսին:
Քիմիական բաղադրությունը: Տերևները պարունակում են ասկորբինաթթու, միկրոտարրեր, լորձանյութեր:
Օգտագործման եղանակները: Բժշկության մեջ օգտագործել են բույսի պտուղը, սերմը, տերևները և արմատը:
Հայկական բժշկության մեջ գառան դմակն օգտագործել են լյարդի վարակիչ հիվանդությունների, աղիքների ուռուցքների, քրոնիկ լուծի, արգանդային արյունահոսության, արյունախխման, արևահարության, գլխացավի, կարմիր քամու, այրվածքների, պարանոցի ուռուցքների, ականջաբլթակի խոցի, սրտխփոցի, փորկապության, սրտխառնոցների, նքոցների, մակերիկամների բորբոքման, նյութափոխանակության խանգարման, լնդախտի բուժման նպատակով:
1. 5 գ ջրային գառան դմակի պտուղը մանր ծեծել, վրան ավելացնել 200 գ սերկևիլի մզվածք և օրը 3 անգամ 100-ական գ խմել աղիքների ուռուցքների, քրոնիկ լուծի, արգանդի արյունահոսության բուժման համար: Այդ նույն պատրաստուկին ավելացնել 100 գ գինի և օրը 2 անգամ 100-ական գ խմել արյունախխման, լուծի և արյունահոսության համար:
2. Գառան դմակի սերմը տերևի հետ միասին ծամել ու բերանում պահել` լնդախտի բուժման համար: Նույն պատրաստուկից օրը 3 անգամ 3-ական գ ուտել` լյարդի մանրէային հիվանդությունների, կրծքավանդակի ցավերի, ճիճվակրության, (յարդի բորբոքային հիվանդությունների և բոլոր տեսակի բորբոքային ուռուցքների բուժման համար:
3. Գառան դմակը վարդի յուղով շաղախել և քսել այրվածքներին, կարմիր քամու դեպքում` կարմրած տեղերին:
4. Գառան դմակի տերևն աղալ, գինու քացախով շաղախել և քսել պարանոցի ուռուցքների` դրանք բուժելու համար:
5. Գառան դմակի տերևներն աղալ և դնել ականջաբլթակի խոցին:
6. Գառան դմակի սերմը ծեծել և օրը 3 անգամ 5-ական գ ուտել արյունախխման, թոքային հյուսվածքի հիվանդությունների բուժման համար:
7. Գառան դմակի սերմը ծեծել և գինով խմել` սրտխփոցի, հետանցքի թուլության բուժման համար:
8. Գառան դմակը եփել և խմել փորկապության, նքոցի, սրտխառնոցի, նյութափոխանակության խանգարման, գերթթվայնության, մակերիկամների բորբոքման բուժման համար: