ԵՂԵՍՊԱԿ - SALVIA - ШАЛФЕЙ

Պատկանում է շրթնածաղիկների (Labiatea) ընտանիքին։ Հայրենիքը Ամերիկան Է։ Ունի ինչպես միամյա, այնպես Էլ երկամյա և բազմամյա տեսակներ, որոնք սակայն դեկորատիվ ծաղկեգործության մեջ օգտագործվում են որպես միամյա, օրինակ` S. splendens Ker. Gavl.-ը, որի հայրենփքր Բրազիլիան Է։ Փայլուն եղեսպակը ունի խողովակաձև, վառ կարմիր գույնի, փայլուն երկշուրթ ծաղիկներ։ Առատորեն ծաղկում Է մինչև ուշ աշուն։ Դեկորատիվ բարձր առանձնահատկությունների շնորհիվ մեծ տեղ Է գրավում ծաղկեգործության պրակտիկայում։ Երևանի հողակլիմայական պայմաններում եղեապակը միջին բերրիության հողերում հիանալի աճում ու առատորեն ծաղկում Է: Թփի բարձրությունը Հաճախ անցնում Է 1,6 մ-ից։ Եղեսպակի սորտերից ուշագրավ են Հրոգունդը` 30 սմ բարձրությամբ, Գաճաճը` 40 սմ, և Փռված եղեսպակը մոտավորապես 90 սմ բարձրությամբ։ Մշակության մեջ կա նաև S. patens Cav. Benth. տեսակը, որի ծաղիկները փիրուզի գույն ունեն, իսկ տերևները թավշանման են։ Հայրենիքը Մեքսիկան Է։ Դեկորա տիվ ծաղկեգործության մեջ օգտագործվում Է նաև արծաթափայլ եղեսպակը, որն ունի գետնի վրա փռված խոշոր, սպիտակ խավոտ, արծաթափայլ տերևներ։ Ծաղկում Է մշակման երկրորդ տարում։ Ծաղիկները նստած են երկար ծաղկակոթերի վրա։ Օգտագործվում Է ցանքի առաջին տարում, քանի որ երկրորդ տարում տերևները կորցնում են իրենց վրայի սպիտակ արծաթագույն խավը, որի հետևանքով բույսը կորցնում Է իր դեկորատիվ տեսքը ։ Եղեսպակը բազմանում Է սերմերով և կտրոններով, վերջիններս մթերում են ձմեռվա ընթացքում, ջերմատան թաղարների մեջ պահված մայրակներից։ Չնայած այն հանգամանքինք որ կտրոններից ստացված բույսերը սովորաբար ավելի Վաղ են ծաղկում քան սերմերից աճեցրածները, այնուամենայնիվ, նպատակահարմար Է եղեսպակը աճեցնել սերմերով, քանի որ կտրոններով բազմացնելու դեպքում ջերմատներում բավականաչափ տեղ Է զբաղեցնում մայրակների համար: Բացի դրանից, սերմերով ավելի դյութին է մեծ քանակությամբ բույսեր աճեցնելը։ Եղեսպակը կարճ օրվա բույս Է։ Հետևաբար, կարելի Է այնպես անել, որ սերմնաբույսերը կտրոններից աճեցված բույսերի նման վաղ ծաղկեն։ Այդ նպատակով անհրաժեշտ Է բույսերին տալ արհեստական մթնեցում, օրինակ 14 ժամ` երեկոյան ժամը 6֊ից մինչև առավոտյան ժամը 8֊ը։ Մթնեցման համար սածիլները պահում են ջերմոցներում և ծածկում լույա չթափանցող ծածկոցներով։ Ցանքը ջերմատներում կատարվում է փետրվար ամսին, ցանքարկղերի կամ կավաթասերի մեշ։ Տարբեր սորտեր ծլում են տարբեր ժամկետներում 8-15 օրում։ Սերմերը լինում են տարբեր մեծության, գույնի և ձևի: Միջին հաշվով մեկ գրամում հաշվվում է 850 սերմ։ Սածիլները պետք է պահել հնարավորին չափ լուսավոր և չոր տեղում, Հակառակ դեպքում բուսակները արմատավզիկից շատ շուտ կարող են փտել։ եղեսպակը օգտագործվում է ծաղկայինձևավորումներում (ծաղկեթմբեր, ղևանդներ, միքսբորդերներ, խմբավորումներ)։ Ելնելով տարբեր տեսակների և սորտերի մշակման առանձնահակություններից, բույսերը տնկում են մեկը մյուսից 15-30 սմ հեռավորության վրա: Առատորեն ծաղկում է լույսի ջերմության և խոնավությաՆ առկայության դեպքում։ Սննդանութերով հարուստ պարարտացրած հողերում փարթամ բույսեր Է տալիս, սակայն ծաղկում է ոչ ինտենսիվ։ Սերմերը Հավաքելիս կտրում են ամբողջ ծաղկակոթը այն ժամանակ, երբ ծաղկափթթության ներքևի մայում կազմավորված սերմերն աստիճանաբար գորշանում են։ Չորացնելիս կիսահաս սերմերը հասունանում են։