ԲԱՆԱՆ - MUSA - БАНАН

Պատկանում Է բանանաազգիների (Musaceae) ընտանիքին։ Հայրենիքն Է Հաբեշաաանը (Աֆրիկա)։ Բանանը (M. Ensete Gml.) խոշորատերև խոտաբույս է։ Տերևները շատ մեծ են, երկարությունր հասնում է 2 մետրի, իսկ լայնությունը մոտավորապես 70 սմ: Այդ բույաի մշակությունը իրենից դժվարություն չի ներկայացնում։ Լավ Է աճում պարարտ հողում, փտած գոմաղբի և տերևահողի հետ 2:1 Հարաբերությամբ խառնած կավաճմային հողում։ Վերատնկումը պետք է կատարել տարին մեկ անգամ՝ գարնանը ։Ամառվա ընթացքում ջուրը տրվում է շատ առատ, իսկ ձմռանը՝ ընդհակառակը։ Պետք է խուսափել շատ ջրելուց։ Ջուրը տրվում է գոլ վիճակում (տակառիկի տակից) լցնելով թիթեղյա ամանատակի մեջ, որովհետև հողի երեսից լցնելու դեպքում արմատավզիկը կարող է նեխվել։ Ձմռանը ջերմատանը սենյակային պայմաններում ջերմաստիճանր պետք է լինի 12-15°։
Տերևների հետ պետք է վերաբերվել շատ զգույշ, որովհետև դրանք շատ շուտ պատռվում և իրենց գեղեցիկ տեսքը կորցնում են։ Ամառվա ընթացքում ծաղկանոցներում կամ գազոնի ֆոնի վրա պտետք է տնկել արևոտ և քամիներից պաշտպանված տեղում:
Նախօրոք պատրաստված փոսի մեջ սկզբից պետք է լցնել ձիու թարմ գոմադբ՝ 25-30 ամ, որից հետո նույն չափի շերտով պատրաստի հող, ամուր տրորել ու բույսր տնկել։ Պետք է տնկել մի քիչ բարձր, որովհետև գոմաղբը այրվելիս իջնում է, իր հետ իջեցնելով նաև բույւսը, որի հետևանքով արմատավզիկը խորանում է հողի մեջ։ Գոմաղբի ջերմության շնորհիվ բույսը ամառվա ընթացքում շատ տերևներ է տալիս։ Բազմանում է սերմերով։ Ցանքը պեաք է կատարել հունվար փետրվար ամիսներին՝ ջերմատնում, բազմացման արկղերում, ցանելով ավազախառը բանջարանոցային հողում։ Հողի մեջ ջերմաստիճանը պետք է պահել 25-30°։ Ծլում են շատ անկանոն, սկսած 14-րդ օր ից ծլումը կարող է տվել մինչև 5—6 ամիս (կաննայի սերմերի նման)։ Սակայն ծլումը կարելի է կանոնավորել նոր հասունացող սերմերը ժամանակին հավաքելով ու չթողնելով որ դըրանց կեղևը երկար ժամանակ մնալով մայր բույսի վրա հաստ անա և ամրանա։
Ամուր կեղև ունեցող սերմնահատիկները մի քանի օր պետք է պահեյ տաք ջրի մեջ, ապս ցանել կամ նախքան ցանքը դրանք նախօրոք զգուշությամբ մի թեթև սղոցել կամ խարտել հետո ցանել ։ Ծլած բուսակները պետք է տնկել փոքր թաղարների մեջ՝ մեկական հատ, հետևյալ հողախառնուրդում 3 մաս բանջարանոցյին հող, 1 մաս փտած գոմաղբ, 1/2 տորֆահող և 1/2 մաս գետի կամ սպիտակ ավազ։ Հետագա խնամքը հետևյալն է. բույսերի վերատնկումներ պարարտ հողում, նորմալ ոռոգում և տեղադրում լուսավոր տեղ։ Կարիքի դեպքում՝ փխրեցում, սենյակային ջերմություն ունեցող ջրով ցողում և բուժում։
Բացի նշված տեսակից, կան նաև բանանի մի շարք, տեսակներ, որոնցից կարելի է թվել երկուսը՝ բանան մարտինի (M. Martini Hort.) և բանան արնոլդիանա (M. ArnoldianaDe Wi11d.)։ Այս երկու տեսակներն էլ կարելի է օգտագործել նույն նպատակի համար, սակյն իրենց գեղեցկությամբ զիջում են առաջինին։ Դրանք նույնպես բազմանում են սերմերով։ Այդ երկոււսի հայրենիքն էլ Աֆրիկյան է (Կոնգո)։